Rolnik prowadzący działalność w zakresie utrzymywania zwierząt w celu umieszczenia ich na rynku lub produktów pochodzących z tych zwierząt, jest zobowiązany zgłosić ten zamiar Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w formie pisemnej.

Gospodarstwo utrzymujące zwierzęta hodowlane musi posiadać:

1. Wydzielone miejsce do składowania środków dezynfekcyjnych, zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych, oraz środki dezynfekcyjne w ilości niezbędnej do przeprowadzenia doraźnej dezynfekcji.
2. Wydzielone miejsce do składowania obornika.
3. Maty dezynfekcyjne w liczbie zapewniającej zabezpieczenie wejść i wjazdów do gospodarstwa w przypadku wystąpienia zagrożenia epizootycznego.
4. Zabezpieczenia budynków, w których utrzymywane są zwierzęta, przed dostępem zwierząt innych niż utrzymywane w gospodarstwie.
5. Odpowiednią czystość budynków, w których utrzymywane są zwierzęta.
6. Oznakowane wejścia do budynków, w których utrzymywane są zwierzęta, tablicą: „Osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony”.

Utrzymujący zwierzęta gospodarskie zobowiązany jest prowadzić i przechowywać przez okres 3 lat dokumentację weterynaryjną dotyczącą przebiegu leczenia, przeprowadzonych zabiegów weterynaryjnych oraz padłych zwierząt (książka leczenia, ewidencja leczenia).

Każdy, kto utrzymuje zwierzęta gospodarskie, jest zobowiązany do zapewnienia im opieki i właściwych warunków bytowania, uwzględniając minimalne normy powierzchni w zależności od systemów utrzymywania, gatunku, wieku i stanu fizjologicznego zwierząt. Warunki chowu lub hodowli zwierząt nie mogą powodować urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień. Należy przestrzegać zakazu używania do przepędzania zwierząt przedmiotów lub narzędzi, które mogą spowodować ich okaleczenie.

Akty prawne regulujące warunki utrzymania oraz ochronę prawną zwierząt:

1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. 2017 poz. 1840)
2. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. 2018 poz. 1967)
3. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. 2017 poz. 127)
4. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 czerwca 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt (Dz. U. 2008.122.790)
5. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. 2010.56.344)
6. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2011 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej i ewidencji leczenia zwierząt oraz wzorów tej dokumentacji i ewidencji (Dz. U. 2011.224.1347)

Zwierzeta futerkowe (lisy, jenoty, norki, tchórze, króliki), jelenie, daniele:

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały opisane w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. 2017 poz. 127)

Bydło, konie, owce, kozy, drób:

1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. 2017 poz. 1840)
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały opisane w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. 2017 poz. 127)
3. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. 2010.56.344)

Trzoda chlewna:

1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. 2017 poz. 1840)
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. 2010.56.344)

Identyfikacja i rejestracja zwierząt, wymogi wzajemnej zgodności (cross compliance)

Identyfikacja i rejestracja zwierząt:

Zgodnie z przepisami, każdy posiadacz zwierząt gospodarskich ma obowiązek oznakowania swoich zwierząt indywidualnym numerem identyfikacyjnym.

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. 2017 poz. 546)
2. Rozporządzenie Rady (WE) nr 21/2004 z dnia 17 grudnia 2003 r., ustanawiające system identyfikacji i rejestrowania owiec i kóz oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 i dyrektywy 92/102/EWG i 64/432/EWG

Oznakowanie zwierząt polega na:

1. Zakładaniu bydłu kolczyków z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego albo duplikatu kolczyka, zgodnie z przepisami Unii Europejskiej ustanawiającymi system identyfikacji i rejestracji bydła i dotyczącymi etykietowania wołowiny i produktów z wołowiny.
2. Wytatuowaniu (owcy i kozy) numeru identyfikacyjnego zwierzęcia gospodarskiego albo zakładaniu owcom i kozom na lewej małżowinie usznej kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego albo duplikatu kolczyka.
3. Wytatuowaniu świni numeru identyfikacyjnego zwierzęcia gospodarskiego albo zakładaniu na lewą małżowinę uszną kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego albo duplikatu kolczyka.

Kolczyk zastępuje się duplikatem kolczyka w razie utraty lub uszkodzenia w sposób uniemożliwiający odczytanie umieszczonych na nim znaków. Koszty związane z oznakowaniem zwierzęcia gospodarskiego ponosi jego posiadacz.

Posiadacz zwierzęcia gospodarskiego jest obowiązany zgłosić kierownikowi biura ARiMR w terminie:

• 7 dni – w przypadku bydła,
• 30 dni – w przypadku owiec i kóz,

każde zdarzenie powodujące zmiany liczebności stada, a w szczególności:

1. Przemieszczenie zwierzęcia gospodarskiego pomiędzy stadami;
2. Zbycie zwierzęcia gospodarskiego poza granice państwa;
3. Padnięcie albo zabicie zwierzęcia gospodarskiego;
4. Ubój zwierzęcia gospodarskiego.

Organy Inspekcji Weterynaryjnej sprawują nadzór w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Przeprowadzają kontrole na miejscu w siedzibie stada dotyczące oznakowania i rejestracji zwierząt, w szczególności wypełniania obowiązku prowadzenia księgi rejestracji i wyposażenia bydła oraz koniowatych w paszporty.

Wprowadzanie nowych zwierząt do stada:

Przy zakupie zwierząt właściciel musi mieć pewność, że zwierzęta pochodzą ze stad urzędowo wolnych od chorób zakaźnych. Taką pewność daje decyzja właściwego miejscowo Powiatowego Lekarza Weterynarii skąd pochodzą zwierzęta lub jej kopia poświadczona za zgodność z oryginałem.

Przepisy karne:

Karze grzywny podlega osoba, która:

• Będąc posiadaczem zwierzęcia gospodarskiego, nie dokonuje jego oznakowania zgodnie z przepisami ustawy,
• Będąc posiadaczem koniowatego, nie zaopatruje go w odpowiedni paszport,
• Będąc posiadaczem zwierzęcia przywiezionego z państwa członkowskiego albo państwa trzeciego, nie zgłasza kierownikowi biura albo podmiotowi, o którym mowa w art. 5, wwozu zwierzęcia zgodnie z przepisami ustawy,
• Będąc posiadaczem zwierzęcia gospodarskiego, z wyjątkiem podmiotu prowadzącego rzeźnię, zarobkowy przewóz zwierząt oraz przetrzymującego zwierzęta w miejscach gromadzenia zwierząt, na wystawach lub pastwiskach, nie prowadzi księgi rejestracji lub będąc podmiotem przetrzymującym zwierzęta w miejscach gromadzenia zwierząt, na wystawach lub pastwiskach albo prowadząc zarobkowy przewóz zwierząt, nie prowadzi ewidencji zwierząt przywiezionych do tych miejsc,
• Będąc posiadaczem zwierzęcia gospodarskiego, nie zgłasza ARiMR informacji związanych z identyfikacją i rejestracją zwierząt gospodarskich lub uniemożliwia ARiMR przeprowadzanie kontroli w siedzibie stada oraz w miejscach gromadzenia zwierząt, na wystawach, pastwiskach, w miejscach utylizacji zwłok zwierząt i rzeźniach.

Zatwierdzenie środka transportu do przewozu zwierząt

Podmiot zamierzający rozpocząć działalność nadzorowaną polegającą na zarobkowym transporcie zwierząt lub transporcie zwierząt wykonywanym w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej, składa co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności wniosek do Powiatowego Lekarza Weterynarii zawierający:

1. Imię, nazwisko, PESEL, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres podmiotu;
2. Określenie rodzaju i zakresu działalności, datę rozpoczęcia działalności oraz przewidywany czas zakończenia lub bezterminowo;
3. Podanie o wydanie zezwolenia na transport zwierząt, w jakim czasie, jakie zwierzęta i jakim środkiem transportu;
4. Podanie o zatwierdzenie działalności;
5. Podanie o wydanie świadectwa zatwierdzenia na środek transportu (w przypadku długotrwałego transportu).

Do wniosku należy dołączyć:

• Dokumenty rejestracyjne firmy;
• Kopie licencji kierowców;
• Ksero prawa jazdy kierowców;
• Ksero dowodu rejestracyjnego;
• Oświadczenie o niekaralności za naruszenie przepisów o ochronie zwierząt w ciągu ostatnich trzech lat właściciela firmy;
• Oświadczenie, że firma nie uzyskała zezwolenia dla przewoźnika i nie toczy się postępowanie w kwestii jego wydania w żadnym innym państwie członkowskim UE;
• Oświadczenie, że środek transportu nie posiada świadectwa zatwierdzenia (w przypadku długotrwałego transportu tj. powyżej 8h);
• Plan kryzysowy, który musi zawierać:
  • Imiona i nazwiska, telefony osób odpowiedzialnych za podjęcie decyzji w przypadku nieprzewidzianych trudności podczas transportu,
  • Opis postępowania w przypadku konieczności zmiany środka transportu,
  • Opis postępowania w przypadku konieczności nieprzewidzianego postoju podczas transportu,
  • Opis postępowania w przypadku konieczności udzielenia pomocy zwierzętom ze względu na stan zdrowia lub kondycję.

Potwierdzenie dokonania opłaty skarbowej:

• 616 zł za wydanie zezwolenia,
• 10 zł za wydanie decyzji zatwierdzającej firmę,
• 10 zł za każde świadectwo zatwierdzenia samochodu.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniającego dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (Dz. U. UE. L z 2005 r. Nr 3, str. 1)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie zarobkowego przewozu zwierząt lub przewozu zwierząt wykonywanego w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej (Dz. U. nr 100 poz. 1012).